تأثیر آموزش بر اساس «مدل مدیریت متمرکز بر علایم» بر میزان هموگلوبین گلیکوزیله، آگاهی دیابتی، رفتارهای خودمراقبتی و علایم بیماران دیابتی نوع دو

مقدمه: کنترل دیابت نیاز به روش­های آموزشی مؤثرتری دارد. آموزش رفتارهای خودمراقبتی یکی از عوامل مهم در کنترل دیابت است. علایم محرک مناسبی برای انجام رفتارهای خودمراقبتی است. هدف: تعیین تأثیر «مدل­مدیریت ­متمرکز­بر­علایم» بر رفتارهای خودمراقبتی و­کنترل متابولیک بیماران دیابتی نوع دو. روش: در یک مطالعه شبه تجربی، 70 بیمار دیابتی نوع­ دو به صورت در دسترس انتخاب شدند و با توجه به روزهای مراجعه افراد (زوج و فرد) به درمانگاه دیابت در سال 1389به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. خصوصیات فردی، میزان آگاهی، رفتارهای خودمراقبتی، دفعات تجربه علایم بیماران با استفاده از پرسشنامه و میزان هموگلوبین گلیکوزیله آنان تعیین شد. گروه مداخله 4-3 جلسه آموزش انفرادی در مورد نحوه شناسایی علایم، علت بروز، روش های کنترل علایم با انجام رفتارهای خودمراقبتی دریافت نمودند. گروه کنترل آموزش های معمول را دریافت کردند. متغیرها سه ماه بعد، مجدداً برای 60 بیمار اندازه­گیری شد. داده ها توسط نرم­افزارهای spss نسخه 15 و stata و آزمون­های تی زوجی، مجذورکای، فیشر، کوواریانس، کروسکال والیس و مدل­عمومی خطی تحلیل شد. یافته ها: پس از مداخله، میانگین آگاهی (001/0p<) و رفتارهای تغذیه­ای (02/0p<) در گروه مداخله افزایش معنی­داری داشت. علایم مربوط به بالا و پایین بودن قندخون (02/0p< و 02/0p<) در گروه مداخله کاهش معنی­داری نشان داد. میانگین هموگلوبین گلیکوزیله در گروه مداخله (از48/8 به29/8) تفاوت معنی­داری نداشت (06/0p=). سایر متغیرهای رفتار مراقبت از پا، فعالیت بدنی، کنترل قندخون، تبعیت دارویی و همینطور علایم حسی و سایر علایم بیماران نیز معنی­دار نبودند (05/0p>). نتیجه گیری: با توجه به تأثیرات مثبت، مدل مدیریت متمرکز بر علایم برای آموزش بیماران دیابتی توصیه می­گردد.